Stres: jak radzić sobie ze stresem, prosta porada Psychologa

1. Zdrowy stres, a stres prowadzący do destrukcji.

Stres przeżywa każdy, gdyż jest on naturalną i potrzebną emocją. 

Możemy rozróżnić go na dwie podstawowe kategorie:

a. zdrowy stres 

Zdrowy stres to taki, który jest adekwatną reakcją na zagrażające nam sytuacje. Przykład: Idąc chodnikiem zauważam pędzącego rowerzystę, który jedzie prosto na mnie. Naturalna i adekwatna reakcja to uczucie silnego stresu i szybka reakcja, odskoczenie w bok, żeby uniknąć wypadku. Stres w tym przypadku ratuje nam życie i zdrowie. Dzięki niemu możemy szybko zareagować na niebezpieczeństwo.

b. stres prowadzący do destrukcji, chorób, wyniszczenia organizmu

Destrukcyjny stres to taki, który przeżywam co wieczór leżąc w łóżku, martwiąc się o to, co mnie czeka jutro w pracy. Tworzę w głowie historie o tym jak to mój szef znowu będzie miał do mnie pretensje i co mu na to odpowiem, bo mam go już serdecznie dość. Im dłużej o tym myślę, tym bardziej przeżywam emocje z tym związane. Jestem zestresowana, nie mogę zasnąć, czuję lęk i niepewność. Rano nie będę mogła wstać z braku energii, którą wieczorem zużyłam na wyimaginową rozmowę szefem. Co więcej, gdy zobaczę go w pracy, a on z uśmiechem przywita się ze mną, będę odczuwać wyrzuty sumienia i umartwiać się nad tym jaką to jestem złą osobą, przecież nie powinnam tak źle o nim myśleć. 

2. Fakt, a hipoteza. 

Przykład zdrowego stresu to fakt, rzeczywistość, prawdziwa sytuacja, która ma miejsce tu i teraz. 

Przykład stresu prowadzącego do destrukcji to sytuacja czysto hipotetyczna. Leżę w łóżku teraz, szefa nie ma, tworzę wyobraźnię o nim, nie wiem czy ona się w ogóle spełni, jest hipotezą, założeniem, w danej chwili nie jest rzeczywistością. A skutki takiego stresu odbijają się na zdrowiu fizycznym i samopoczuciu. 

3. Jak rozpoznać stres:

1. Symptomy fizyczne

Bóle w klatce piersiowej i szybkie bicie serca

Bóle brzucha

Bóle głowy

Bóle mięśni

Bóle szyi / kręgosłupa / nóg / ramion / klatki pierśiowej

Częste przeziębienia i infekcje

Dzwonienie / szum w uszach

Napięte mięśnie

Nerwowość i drżenie, 

Niski poziom energii

Nadmierna potliwość

Nudności

Rozstrój żołądka , w tym biegunka, zaparcie

Suchość w ustach i trudności w połykaniu

Ścisk szczęki

Zawroty głowy

Zimne lub spocone dłonie i stopy

Zmniejszenie lub utrata popędu płciowego

2. Symptomy psychiczne

Bezsenność, koszmary senne, niepokojące sny

Ciągłe zmęczenie, osłabienie

Częste napady płaczu i myśli samobójcze

Częste zmiany nastroju

Depresja

Dezorganizacja, dezorientacja

Kłopoty w przyjmowaniu i zapamiętywaniu nowych informacji

Małe bądź utrata zainteresowania swoim wyglądem

Nadmiar lęk, niepokój

Nadmierna wrażliwość, reakcja na drobne przykrości

Nagła zmiana wagi: utrata lub przybranie na wadze

Nerwowość

Trudności z koncentracją, gonitwa myśli

Trudności w podejmowaniu decyzji

Poczucie osamotnienia lub bezwartościowości

Poczucie winy

Problemy z pamięcią
Uczucie przeciążenia lub przytłoczenia

Zwiększona złość, frustrację, wrogość

Zwiększenie lub zmniejszenie apetytu

Zwiększona frustracja, drażliwość

3. Nie zdrowa, destrukcyjna reakcja na stres

Nerwowe nawyki, wiercenie się, obgryzanie warg, paznokci

Obsesyjno-kompulsywne zachowania

Kłamstwa lub wymówki

Wycofanie społeczne i izolacja

Zwiększone palenie, spożywanie alkoholu lub narkotyków

Nadmierny hazard lub impuls kupowania

4. Jak radzić sobie ze stresem? Moja propozycja. 

Przede wszystkim proponuję relaks, czyli wyciszenie myśli. Wyrobienie w sobie nawyku dbania o zdrowie psychiczne. Zaplanowanie 5 minut dla siebie bez telefonu, laptopa, radia, TV, dzieci, męża, znajomych, po prostu sam na sam. I nie ma tu wymówek, tu chodzi o zdrowie psychiczne. Jeśli tego nie zaczniemy robić niestety są duże szanse, że stres zamieni się w depresję, lęki czy choroby. Tak jak rano warto pić szklankę wody z cytryną, tak należy dbać o spokój wewnętrzny, co dziennie. 

Możliwe, że pojawi się pytanie " ale jaką różnicę zrobi 5 minut?". 

Otóż 5 minut każdego dnia to:

35 minut w tygodniu

140 minut w miesiącu

1680 minut w roku

Teraz widzimy dlaczego nawet 5 minut jest ważne.

Drugie pytanie " ale co robić przez te 5 minut?"

Najlepiej nie robić nic, a nic. Po prostu wygodnie usiąść czy położyć się i obserwować swój oddech, to wystarczy. Najlepiej oddychać regularnie, swobodnie, głęboko. 

Co zrobić żeby nie zapomnieć o  5 minutach dziennie?

Każdy może znaleść swój sposób, ja proponuję:

- ustawić przypomnienie w telefonie 

albo/ i 

- notować w zeszycie każde odbyte ćwiczenie

albo/ i 

- zainstalować na telefonie darmową aplikacje " Insight Timer". To mój ulubiony sposób, co wcale nie znaczy, że najlepszy, ale mi akurat służy. Co dziennie nastawiam "Timer" na tyle minut ile potrzebuję i spędzam czas, koncentrując się na oddechu. 

Uwaga: medytacja = relaks, wyciszenie. 

"a ile to trwa, kiedy zobaczę rezultaty?"

Trwa to tyle, co wyćwiczenie ciała na siłowni. Zanim zbudujemy porządny mięsień trzeba ćwiczyć. Im więcej ćwiczymy, tym szybciej pokaże się nasz biceps. Nie oczekujmy, że po dwóch dniach, ani nawet dwóch tygodniach zobaczymy efekty. Tworzymy nawyk, a do tego potrzeba czasu i cierpliwości. 

5 minut jest darmowe, a wizyta u lekarza z powodu powyżej wymienionych symptomów, plus leczenie będzie nas kosztować zdecydowanie więcej czasu i pieniędzy. 

Marta Biczkowska, Psycholog, Seksuolog, Terapeuta Par metodą Gottmana